Beyin sağlığında erken tanının gücü
Vücudun başka bir noktasında başlayan bir kanserin beyine sıçraması, hem tanı hem de tedavi açısından ayrı bir uzmanlık ve hız gerektiriyor.
Beyin metastazları, vücudun başka bir bölgesinde başlayan kanserin kan dolaşımı yoluyla beynin dokularına, zarlarına ya da kafatasına yayılması sonucu ortaya çıkıyor. Akciğer, meme, cilt (melanom), böbrek ve kolorektal kanser türleri beyne en sık metastaz yapan kanserler arasında yer alıyor.
Sessiz başlayan belirtiler
Beyin metastazı belirtileri tümörün yerleşim yerine ve büyüklüğüne göre değişkenlik gösterebiliyor. En sık karşılaşılan belirtiler arasında şunlar yer alıyor:
-
Baş ağrısı
-
Bulantı ve kusma
-
Görme bozuklukları (bulanık veya çift görme)
-
Kol ve bacaklarda güçsüzlük, hissizlik
-
Nöbetler (epileptik ataklar)
-
Hafıza ve dikkat zayıflığı
-
Kişilik değişiklikleri
-
Konuşma ve denge bozuklukları
Bu belirtilerden biri ya da birkaçının görülmesi durumunda beyin metastazı ihtimali mutlaka değerlendirilmelidir.
Tanıda yüksek çözünürlük önemli
Beyin metastazı tanısı konulurken manyetik rezonans görüntüleme (MRG) en değerli yöntemlerden biridir. Gerekli durumlarda kontrastlı MR, perfüzyon MR ve SPECT MR gibi ileri görüntüleme teknikleri kullanılarak tümörün kanlanma durumu ve hücre aktivitesi değerlendirilir. Bilgisayarlı tomografi (BT) ve PET-CT de bazı durumlarda tanıya yardımcı olabilir. Şüpheli lezyonlarda kesin tanı için beyin biyopsisi gerekebilir.
Tedavi kişiye ve tümöre göre şekilleniyor
Beyin metastazlarının tedavi planı; metastazların sayısı, boyutu, hastanın genel durumu ve primer kanserin türüne göre belirlenir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi, radyoterapi, kemoterapi ve hedefe yönelik tedaviler yer alır.
Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Selçuk Göçmen, cerrahi tedavinin genellikle ilk seçenek olduğunu belirterek, “Özellikle tek ve büyük lezyonlarda cerrahi müdahale ön plana çıkıyor. İleri teknolojilerle donatılmış hibrit ameliyathanelerde yapılan operasyonlar sayesinde daha güvenli ve hassas cerrahiler gerçekleştirilebiliyor” dedi.
Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Dr. Emre Zorlu ise, “Bazı genetik mutasyonlara özel geliştirilen akıllı ilaçlar ve immünoterapiler, klasik kemoterapiye göre daha az yan etkiyle etkili sonuçlar sağlayabiliyor” ifadelerini kullandı.
Erken tanı çok önemli
Belirtilerin görülmesiyle birlikte zaman kaybetmeden nörolojik değerlendirme yapılması, beyin metastazlarının ilerlemeden kontrol altına alınabilmesi açısından kritik önem taşıyor. Erken tanı sayesinde tedavi sürecinde hasta ve yakınlarının aktif katılımı sağlanabiliyor, düzenli kontrollerle tedaviye uyum artırılıyor. Bu da hem tedavi başarısını yükseltiyor hem de yaşam kalitesini artırıyor.
